Olijfbomen

Vandaag starten we onze nieuwe maandelijkse samenwerking - deze keer met National Galleries of Scotland. Ze hebben een geweldige kunstcollectie, dus wees voorbereid op een paar Post-impressionistische sterren! Vincent van Gogh's snelle ontwikkeling als kunstenaar is één van de geweldige verhalen in de West-Europeaanse kunst. Zijn carrière als schilder duurde amper tien jaar, maar in die korte tijd evolueerde hij van een onbeholpen amateur tot een waarlijk originele meester. Het is een verhaal met momenten van hoog drama, waaronder zijn worsteling met een psychische aandoening die eindigt in zijn vroegtijdige dood. Van Gogh's schilderijen zijn echter geen illustraties van zijn turbulente leven, noch het resultaat van een gekwelde geest. Als schilder had hij een heel duidelijk idee van zijn artistieke missie; hij had diepgaande opvattingen over de natuur en de mensheid en hij werkte met groot doorzettingsvermogen om benaderingen van tekenen, kleur en compositie te ontwikkelen die konden uitdrukken wat hij 'een oprecht menselijk gevoel' noemde.

Olijfbomen werd geschilderd in 1889 toen Van Gogh verbleef in het gesticht van Saint-Paul-de-Mausole in Saint-Rémy in de Provence in het zuiden van Frankrijk. De kunstenaar was op vrijwillige basis in dit gesticht opgenomen na de pech die hij eind 1888 in het nabijgelegen Arles had opgelopen. Dit was een moeilijke tijd voor Van Gogh, gekenmerkt door perioden van helderheid en vertrouwen die werden afgewisseld met pech en aanvallen van depressie. Als hij zich daartoe in staat voelde, schilderde hij in de tuinen van de inrichting of op het omliggende platteland, waar hij zich concentreerde op landschappen met cipressen, uitzicht op bergen en vooral de overvloedige olijfboomgaarden.

Dit schilderij was waarschijnlijk een van de eerste van een groep schilderijen van olijfbomen die hij in de zomer van 1889 maakte. Er is een energieke tekening gemaakt met penseel en inkt die bijna precies hetzelfde beeld weergeeft, en de levendige, spontane stijl van beide werken suggereren dat het studies waren die direct voor het motief waren gemaakt. De eenvoudige compositie wordt gedomineerd door het contrast tussen de regelmatige, gearceerde klodders verf die de hellende voorgrond animeren en de langere, krullende penseelstreken die de verwrongen stammen van de olijfbomen of de wervelende ritmes in het gebladerte uitbeelden. Het is echter de bonte kleur in deze studie die het meest opmerkelijk is.

Van Gogh legt vakkundig het effect vast van sterk licht dat door de bomen en de poelen van koele schaduwen op de aarde beneden filtert. Hij was helemaal in de ban van de veranderende kleuren van de olijfgaarden. Een paar maanden eerder, op 28 april 1889, had hij aan zijn broer Theo geschreven: “Als je de olijfbomen in deze tijd van het jaar kon zien ... Het oudzilveren en zilveren gebladerte dat groener word tegen het blauw. En de oranjeachtige omgeploegde grond. […] - het is zo delicaat - zo verfijnd. "

De olijfgaarden werden een van Van Goghs favoriete onderwerpen tijdens zijn verblijf in Saint-Rémy en hij begon de bomen te zien als kenmerkend voor de Provence. Maar het was ook een onderwerp dat voor Van Gogh een diepere betekenis had. De vorige zomer had hij een poging opgegeven om een ​​religieus onderwerp te schilderen met Christus op de Olijfberg. Hij vond het moeilijk om vanuit zijn verbeelding te werken en vond het nu belangrijk om de natuur als uitgangspunt te nemen. In zijn schilderijen van olijfgaarden vond hij een onderwerp dat op een natuurlijke en ongedwongen manier religieuze associaties kon dragen. In de overdreven penseelvoering en levendige kleuren van schilderijen als de Olijfbomen was hij in staat om de onderliggende natuurkrachten tot uitdrukking te brengen, die voor hem iets hartstochtelijks, bovennatuurlijks en eeuwigs overbrachten.