Maria Magdalena

We vervolgen onze speciale maand met de tentoonstelling "Caravaggio & Bernini", te zien in het Kunsthistorisches Museum in Wenen tot 20 januari 2020. Het is een echte must-see van dit jaar, mis het niet! En als je het niet redt om Wenen te bezoeken, lees dan met ons mee voor de komende drie zondagen :)

Bij de herontdekking in 2011 werd dit schilderij van Maria Magdalena, door Artemisia Gentileschi, gedateerd tussen 1613 en 1620, de jaren die de schilder in Florence doorbracht. Het schilderij biedt een volstrekt originele interpretatie van een populair zeventiende-eeuws onderwerp. In die periode werd Maria Magdalena gezien als een vrouw die berouw had van een zondig leven toen ze een toegewijde volgeling van Jezus werd, een dwalend verleden als prostituee op dramatische wijze verwerpend en een vrome toekomst omarmend. Kunstenaars weerspiegelden vaak het thema van bekering met een vloed van hemels licht die haar gezicht en romp bedekte. Afgebeeld met een zinnelijk lichaam en weelderig haar werd ze meestal gezien terwijl ze haar handen ineenklemde in gebed of een symbool aanraakte, meestal een schedel, die de fysieke wereld van de zonde voorstelde, of een boek als een belofte van het eeuwige leven waarnaar moet worden gestreefd door middel van meditatie en gebed. De uitdrukking van Maria Magdalena bracht gewoonlijk wroeging, toewijding, goddelijke meevoering of contemplatie over.

Wat uniek is in Gentileschi's schilderij is de suggestie van een heldin die overweldigd wordt door diepe persoonlijke tevredenheid terwijl ze zich volledig overgeeft aan God en zich verheugt in haar nieuw gevonden geloof. In een verwijzing naar haar zondige verleden glijdt haar chemise weg om haar rechterschouder te onthullen, daarmee duidend op de zachte zwelling van haar rechterborst. Terwijl het moment van bekering haar overspoelt gooit ze haar hoofd achterover in een pose die gepaard gaat met lijden en pathos, maar haar lichte glimlach is voldoende bewijs van de vrede die ze vindt op haar nieuwe pad. Haar nek en bovenlichaam baden in stromend licht. Ze overweegt geen specifiek object - geen schedel, kruisbeeld of tekst. De zalffles, haar traditionele kenmerk, ontbreekt. De Magdalena richt haar blik niet op een ongeziene hemelse kracht, maar reageert op een innerlijk visioen. Er zijn geen tranen of tekenen van emotionele onrust. Haar gevouwen handen drukken noch gebed, noch aardse verzaking uit, maar omhelzen alleen haar knieën om ze vreugdevol naar haar torso te trekken. Maria Magdalena baadt in het licht van spirituele verlichting – Artemisia heeft haar afgebeeld als gereed op het moment van haar overgang van zondaar naar heilige. JWM

PS Lees hier over Artemisia Gentileschi, de artiest die een verkrachting overleefde en over haar wraak. Girl power!