Peter Paul Rubens
De identiteit van deze peinzende, introspectieve Afrikaan en zijn relatie tot de kunstenaar Peter Paul Rubens zijn onbekend, maar zó intrigerend. Rubens was een van de grootste schilders van het 17e-eeuwse Noord-Europa en hij schilderde deze man bij ten minste één andere gelegenheid. In de collectie van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Brussel, wordt een paneel bewaard met vier portretten vanuit verschillende hoeken. Aangenomen wordt dat het een paar jaar eerder is geschilderd dan dit paneel, wat suggereert dat de Afrikaan een inwoner was van Antwerpen, waar Rubens woonde en werkte, en iemand was met wie Rubens op een of andere manier contact kon houden. Zelfs terwijl Europa de slavenhandel opbouwde, waren er veel vrije Afrikanen die zich vestigden in de belangrijkste handelscentra van het continent; Antwerpen was de grootste haven van Europa. Misschien was hij een bediende in het huishouden van een vooraanstaande Antwerpse zakenman of edelman die ook beschermer van de kunsten was, want Rubens' tijdgenoot Jacob Jordaens schilderde hem ook.
Dit schilderij is geen voltooid portret; Rubens nam niet de moeite om de achtergrond af te werken, noch om zijn schilderkunstige proces te verbergen. Kijk goed en Rubens onthult de techniek van het schilderen, door een verscheidenheid aan penseelstreken terwijl hij dept, strijkt en een reeks kleuren doet samensmelten (waaronder wit, grijs, rood, bruin, blauw en zwart), allemaal in zijn poging om de illusie te creëren van een hoofd van een echte, driedimensionale Afrikaanse man, door middel van verf op een plat oppervlak. Dit paneel is een artistieke oefening, een masterclass in Rubens' schilderkunstige stijl.
Dit was waarschijnlijk een studie van een hoofd voor een figuur in de Aanbidding der Wijzen. Tijdens de middeleeuwen was het traditie geworden dat de drie wijzen, met hun geschenken van goud, wierook en mirre, de drie bekende continenten Europa, Azië en Afrika vertegenwoordigden. Verhalen uit de oudheid boden zo ook de mogelijkheid om Afrikanen op te nemen in de Europese kunst. De datum van deze olieverfstudie ligt heel dicht bij Shakespeare's schrijven van Othello. We kunnen alleen maar vermoeden, op basis van ons begrip van zijn techniek en praktijk, en de sociale context van zijn tijd, wat de motivaties van Rubens waren om deze gevoelige en levendige weergave van een Afrikaan in het Europa van het begin van de 17e eeuw uit te voeren.
We presenteren het schilderij van vandaag dankzij The Hyde Collection.
PS Iets grappigs voor vandaag: bekijk de benen van mensen in beroemde schilderijen hier. :D