Artemisia Gentileschi
Vandaag, precies 428 jaar geleden, werd Artemisia Gentileschi, een van de beste Italiaanse schilders uit de barok, in Rome geboren.
Gentileschi's vader, Orazio, was een bekende kunstenaar en Artemisia werd, voordat zij haar eigen werk ging maken, gedurende verscheidene jaren opgeleid in haar vaders atelier. Rond 1610 werd zij verkracht door een iets oudere medewerker uit het atelier, Agostino Tassi. Dit beïnvloedde de rest van haar leven en het vond zijn weerslag in haar kunst. Die toont vaak onderwerpen met een uitgesproken feministisch thema, Judith die Holofernes onthoofdt en Salome met het hoofd van Johannes de Doper. Artemisia was een zeer onafhankelijke vrouw en een productieve kunstenaar.
Hier laat zij zichzelf zien als een allegorie van de schilderkunst. Het werk was beïnvloed door de geschriften van Cesare Ripa, vooral door zijn Iconologia. Daarin geeft Ripa aan hoe deugden en abstracte begrippen zouden moeten worden afgebeeld met menselijke eigenschappen en gedaanten. Ripa zei "de schilderkunst" moet worden verbeeld als: "een prachtige vrouw met een weelderige haardos, slordig en naar alle kanten wegdraaiend, met opgetrokken wenkbrauwen die een creatieve geest verraden, de mond verborgen onder een achter haar oren vastgeknoopte doek, met een gouden ketting rond haar hals waaraan een masker is bevestigd waarop aan de voorkant 'imitatie' staat geschreven. In haar ene hand houdt zij een penseel vast en in de andere een palet, terwijl over haar arm nonchalant gedrapeerde doeken hangen." Met uitzondering van de doek rond de mond, volgt Gentileschi zijn voorschrift tamelijk nauwgezet. Het schilderij is ook een gewaagde verklaring, omdat het een buitengewoon ongebruikelijk feministisch thema afbeeldt in een tijd waarin vrouwen slechts bij hoge uitzondering betaald werk verrichtten, laat staan dat zij er beroemd door werden.
Het zelfportret werd waarschijnlijk gemaakt tijdens Gentileschi's verblijf in Engeland tussen 1638 en 1639.
Artemesia is een van de schilders die je tegenkomt in ons Women Artists Notebook; kijk maar eens hier.
PS Hier kun je iets lezen over het beroemdste schilderij van Artemesia Gentileschi, het doek waarvan men aanneemt dat het is geïnspireerd door haar persoonlijke trauma: Judith die Holofernes onthoofdt.