Portret van de kunstenaar en zijn vrouw in een prieel van kamperfoelie by Peter Paul Rubens - rond 1609/10 - 178 x 136,5 cm Alte Pinakothek Portret van de kunstenaar en zijn vrouw in een prieel van kamperfoelie by Peter Paul Rubens - rond 1609/10 - 178 x 136,5 cm Alte Pinakothek

Portret van de kunstenaar en zijn vrouw in een prieel van kamperfoelie

olieverf op doek, overgedragen op hout • 178 x 136,5 cm
  • Peter Paul Rubens - 28 juni 1577 - 30 mei 1640 Peter Paul Rubens rond 1609/10

We zetten onze speciale maand met de Alte Pinakothek in München voort met deze geweldige Rubens. In het museum tref je een grote Rubens galerij aan, met talrijke topstukken van de Vlaamse barokschilder. Dit portret van een getrouwd stel is een belangrijk autobiografisch werk.

Na het afronden van zijn opleiding bracht Rubens acht jaar in Italië door waar hij de klassieke oudheid en de toenmalige schilderkunst bestudeerde. Hij keerde in 1608 terug naar Antwerpen in de destijds Spaanse Nederlanden. In het jaar daarop werd hij hofschilder van de landvoogden van de Nederlanden. Kort daarna, op 3 oktober 1609, trouwde hij met Isabella Brant, afkomstig uit een Antwerpse  patriciërsfamilie. Dit portret werd waarschijnlijk voor die gelegenheid geschilderd.

De spontane en informele houding van Isabella, zittend op het gazon, doet denken aan de picturale traditie van de "liefdestuinen". Het thema van de liefde komt ook tot uitdrukking in het gelijknamige prieel van kamperfoelie. Kamperfoelie wordt beschouwd als symbool voor verbondenheid in de liefde, betrouwbaarheid en toewijding.

Het gebaar van de in elkaar grijpende handen, in het  midden van het schilderij, als teken van het liefdesverbond lijkt op voorbeelden uit de oudheid. De hoofden van Rubens en Isabella zijn naar elkaar gekeerd en geven dit gebaar een extra betekenis, gekenmerkt door diepe genegenheid.

Rubens toont zich voor de toeschouwer als een edelman, omdat zijn linkerhand op een zwaard rust. Hij zou echter pas vele jaren later, in 1624,  tot edelman worden verheven. De doordachte vorm van het portret dat ten voeten uit geschilderd is, is gebaseerd op de portretten van machthebbers. Het waren voornamelijk aristocraten die zo werden afgebeeld. De sociale aspiraties van Rubens worden onderstreept door de zorgvuldig geselecteerde en weelderige kleding van het paar, die de laatste mode volgt.

Rubens lijkt zijn benen op een ontspannen manier te hebben gekruist. Dit is ook een belangrijk motief dat teruggrijpt op bronnen die in de middeleeuwen al gemeengoed waren en symboliseert de otium sapientes; de doordachte, creatieve houding van een intellectueel actief persoon. Rubens presenteert zichzelf als een intellectueel, niet als een ambachtelijke schilder.

PS Als je meer wilt weten over het leven van Rubens, dan vind je hier 10 feiten die je echt moet kennen. :)

PPS Terwijl januari zo langzaam aan ten einde komt, raden we onze DailyArt papieren kalenders aan; bekijk ze hier. :)