Marie Benoist
Het Portret van Madeleine van Marie-Guillemine Benoist is een van de interessantste schilderijen van de Louvregalerij waar de schilderijen van Jacques-Louis David en zijn leerlingen hangen. Het schilderij toont een jonge zwarte vrouw op een leunstoel. Benoist koos een ongebruikelijk onderwerp voor een portret, namelijk een vrouw van kleur, en zodoende sneed ze een politiek controversieel thema aan.
Het schilderij werd tentoongesteld op de Parijse Salon, de belangrijkste tentoonstelling van die tijd. Het Portret van Madeleine is geschilderd volgens de conventies van de portretkunst en de neoklassieke esthetiek die in 1800 in Frankrijk de overhand hadden. Met de ontblote borst wordt het contrast tussen huid en stof benadrukt. In portretten was een overtuigende weergave van vleestinten van cruciaal belang en in de Europese traditie, al in de 16e eeuw, werd het als een grote uitdaging gezien om de huid van "Ethiopiërs" (zoals Afrikanen toen vaak werden genoemd) te schilderen. Het werk van Benoist toont bijzonder goed haar capaciteiten als portretschilder.
We kennen het verhaal van het model niet, maar dankzij recent onderzoek kennen we haar naam. Madeleine zou van het eiland Guadeloupe naar Frankrijk zijn gebracht door de zwager van de kunstenaar, een scheepspurser en overheidsambtenaar. Ze werd waarschijnlijk als slavin geboren in de kolonie en bevrijd door het revolutionaire decreet van 1794 waarbij de slavernij werd afgeschaft, maar haar werkelijke status was wellicht onduidelijk. Of ze nu als slavin of bediende naar Frankrijk werd gebracht, Madeleine zal zelf, in tegenstelling tot modieuze vrouwen die hun portretten lieten maken, weinig invloed hebben gehad op de manier waarop Benoist haar weergaf.
Het verhaal van vandaag maakt deel uit van onze viering van de maand van de vrouwengeschiedenis. :)
PS Hoewel grote aantallen mensen van kleur al in de 16e eeuw in Europa woonden, komen we maar weinig portretten van hen tegen in de Europese kunstgeschiedenis. Lees hier meer over modellen van kleur in de Europese kunst.
PPS Heb je onze collecties van producten met betrekking tot vrouwelijke kunstenaars al gezien? Bekijk ze hier!