De toren van Babel by Pieter Bruegel de Oude - ca. 1563 - ‎114 × 155 cm Museum Boijmans Van Beuningen De toren van Babel by Pieter Bruegel de Oude - ca. 1563 - ‎114 × 155 cm Museum Boijmans Van Beuningen

De toren van Babel

olieverf op paneel • ‎114 × 155 cm
  • Pieter Bruegel de Oude - circa 1525 - 9 september 1569 Pieter Bruegel de Oude ca. 1563

We presenteren het schilderij van vandaag dankzij het Kunsthistorisches Museum in Wenen, waar je nu 's werelds allereerste grote monografie van Pieter Brueghel de Oude kan bezoeken. Ongeveer de helft van de bestaande werken van Pieter van Bruegel de Oude zijn daar te zien. Het is een must voor alle kunstliefhebbers, maar als je niet in Wenen bent, kun je hem vandaag en de komende twee zondagen in DailyArt zien. :) Afgelopen zondag presenteerden we een ander Toren van Babel gecreëerd door Bruegel (de Weense versie). Ja, er zijn twee versies! Vandaag kunnen we van de Rotterdamse versie genieten.

Hoewel de panelen in Wenen en Rotterdam hetzelfde onderwerp weergeven in zeer vergelijkbare omgevingen, zijn de verschillen tussen de twee werken verrassend groot. Ze verschillen sterk in schaal, waarbij het oppervlak van het paneel in Wenen ongeveer vier keer zo groot is als van dat in Rotterdam. Voor beide composities zijn er verschillende gezichtspunten: bij de Weense toren kan er naar binnen gekeken worden van bovenaf, terwijl de horizon bij het Rotterdamse paneel veel lager geplaatst is. De figuren links op de voorgrond op het Weense paneel, vaak geïdentificeerd als Nimrod en zijn gevolg, zijn niet afgebeeld op de Rotterdamse versie. 

De kern van de Weense toren is blijkbaar een kolossale natuurlijke rots die wordt getransformeerd tot een gigantisch bouwwerk dat door de mens is gebouwd, terwijl de Rotterdamse toren volledig door mensen gemaakt lijkt te zijn. De kleurenschema's van beide werken reflecteren deze verschillen: er zijn over het algemeen meer aardetinten gebruikt in de Weense versie met zijn met steen beklede buitenschil, terwijl de Rotterdamse versie van bakstenen is gemaakt en sterkere, maar donkerdere kleuren heeft, wat zorgt voor een groter contrast en een meer onheilspellende aanwezigheid. De rechterkant van de Rotterdamse toren wordt in een diepe schaduw gehuld door de donkere wolk erboven, terwijl twee sterk gekleurde verticale banden de hijszones voor de rode bakstenen en de witte kalk voor de mortel aangeven. De toren uit Rotterdam nadert zijn voltooiing, en in tegenstelling tot de Weense toren is de doorlopende helling een echte weg die naar de top slingert en dient als een compositorisch exoskelet. Ondanks dat de Rotterdamse structuur overzichtelijker lijkt, heeft het meer variatie in aantal, grootte, en vormen van de bogen in de gevel.

Tot morgen! :)