Neus en lippen van Achnaton by Onbekende Artiest - circa 1353 - 1336 vChr - 8,1 x 6,3 x 5,5 cm Neus en lippen van Achnaton by Onbekende Artiest - circa 1353 - 1336 vChr - 8,1 x 6,3 x 5,5 cm

Neus en lippen van Achnaton

gebeeldhouwde harde kalksteen • 8,1 x 6,3 x 5,5 cm
  • Onbekende Artiest Onbekende Artiest circa 1353 - 1336 vChr

Achnaton was een farao uit het oude Egypte. Gedurende de eerste vijf jaar van zijn heerschappij droeg hij de naam Amenhotep IV. Hij was een van de meest beroemde farao's. Achnaton ontleende zijn faam aan een zeer bijzonder besluit. Hij maakte een einde aan het traditionele Egyptische polytheïsme door het atonisme, de verering met Aton als middelpunt, te introduceren. De meningen van egyptologen lopen uiteen betreffende de vraag of het atonisme zuiver monotheïstisch (het geloof in één enkele god) was. Sommigen denken dat het monolatrisch was (de aanbidding van één god, zonder dat het bestaan van andere goden expliciet wordt ontkend), syncretisch (een samensmelting van verschillende handelingen, opvattingen en religieuze tradities) of henotheïstisch (de toewijding aan één allerbelangrijkste godheid, waarbij het mogelijk bestaan van andere godheden wordt aanvaard).

Na zijn dood werd deze hervorming van de traditionele religie teruggedraaid. Monumenten van Achnaton werden afgebroken of verborgen, zijn standbeelden werden vernietigd en zijn naam werd verwijderd uit de lijst van machthebbers die door latere farao's werd bijgehouden. In dit verband kunnen we de namen vermelden van twee andere beroemde Egyptische personen: Nefertiti, de vrouw van Achnaton, en Toetanchamon, Achnatons opvolger die de traditionele religieuze praktijk weer invoerde.

Dit fragment van een beeldhouwwerk dat werd aangetroffen in een van de stortplaatsen ten zuiden van het heiligdom van de grote tempel van Aton (of in het heiligdom zelf) wordt toegeschreven aan Achnaton. Aan de linker bovenkant van de neus is de benedenhoek van een oog zichtbaar.

Er valt weinig specifieks te ontdekken aan het fragment, maar in veel afbeeldingen van de koning, vooral die uit de eerste jaren van zijn bewind (de zogeheten Amarna periode), vallen vooral de lange neuslijn en de gewelde bovenlip op. Dit onderbouwt de toeschrijving aan Achnaton.

PS in dit artikel kun je meer lezen over de kunst in de Amarna periode.