Adah Isaacs Menken jako Mazepa

W poprzednich artykułach zajmowałem się pytaniem „Kim jestem?”, przyglądając się między innymi Virginii Oldoini. Czy portrety wyrażają naszą tożsamość czy tylko sposób, w jaki sami siebie postrzegamy? Dziś chciałbym rozszerzyć woje studium o kobietę, która utrzymywała swoje prawdziwe imię w pilnie strzeżonej tajemnicy. Stała się znana jako Adah Isaacs Menken (1835-1868). Kiedy o niej czytam, mam niejasne wrażenie, że ona sama nie była zbyt pewna kim i czym jest. Pragnęła by rozpoznawano ją dzięki jej pismom, a stała się najlepiej opłacaną aktorką swoich czasów.

Przez całe życie stworzyła tyle opowieści o swoim pochodzeniu, że nawet dziś nie możemy być w 100% pewni jaka jest prawda. Początkowo, we francuskim Bordeaux przedstawiała się jako Marie Rachel Adelaide de Vere Spenser. Twierdziła też, że naprawdę nazywa się  Dolores Adios Los Fiertes. Współczesne badania sugerują, że mogła się urodzić jako Ada C. McCord w Memphis w stanie Tennessee, co nie wyklucza pozostałych miejsc i imion.

Całe jej życie kręciło się wokół „Kim jestem?”. Od lutego 1855 roku, przez krótki okres była żoną muzyka G. W. Kneassa. Zaledwie rok później wyszła za mężczyznę, którego nazwisko przyjęła - Alexandra Isaaca Menkena. Był wyznawcą judaizmu reformowanego, a Adah stworzyła swoje żydowskie korzenie bazując na jego dziedzictwie i swoich studiach nad religią. W tym też czasie zaczęła pracować jako aktorka w Nowym Jorku i San Francisco. Opublikowała też część swoich wierszy, ale nie spotkały się one ze zbyt przychylną krytyką. Jako aktorka stała się celebrytką, tymczasem pragnęła być pisarką. 

Zaczęła nosić krótkie, falowane, męskie fryzury, tworzące artystyczny i androginiczny styl. Stopniowo tworzyła swój wizerunek, wykorzystując do tego współczesne media, takie jak fotografia. 

W 1859 roku poślubiła swojego trzeciego męża, Johna C. Sheenena. Szybko wyszło na jaw, że nie dopełniła jeszcze wszystkich procedur rozwodowych z Menkenem, przez co oskarżono ją o bigamię. W końcu jej rozwód z Menkenem się uprawomocnił, ale małżeństwo z Sheenanem tez szybko się rozpadło. Po roku byli już rozwiedzeni. Na jakiś czas całkowicie poświęciła się pisaniu poezji. Choć część dorobku udało się jej opublikować, nie odniosła przy tym sukcesu. Kilku kolejnych mężczyzn później zdobyła rolę, która przyniosła jej sławę. Była to tytułowa (w tym przypadku męska) rola w melodramacie „Mazepa”. W punkcie kulminacyjnym dramatu, jej bohater był obnażany, przywiązywany do grzbietu konia i w ten sposób zwożony ze sceny.  Początkowo wykorzystywano w tym miejscu manekina, ale aktorka nalegała, by odgrywać scenę osobiście. Ubrana w cielisty trykot, w towarzystwie żywego konia, i wydająca się naga, wzbudzała sensację. 

Po czwartym i piątym małżeństwie przenosiła się kolejno do Paryża i Londynu. Adah wywoływała furorę i szokowała romansami, w tym z Alexandrem Dumas (który był od niej dwukrotnie starszy). Później zachorowała, co uniemożliwiło jej dalszą pracę. Gdy zaczęła popadać w ubóstwo, pisała  do przyjaciela: „Jestem stracona dla sztuki i życia. Jednak, gdy już nic się nie da zrobić, czyż nie zakosztowałam w życiu więcej, niż większość kobiet dożywających setki? Uczciwie więc, bym udała się tam, gdzie udać się muszą starcy.” Zmarła w Paryżu i została pochowana na Cimetière Montparnasse. Według mnie, jej portrety, koniec końców, nie ujawniają jej prawdziwej tożsamości. 

 - Erik

Gdybyście chcieli przypomnieć sobie wspomniane zdjęcia Virginii Oldoini, zajrzyjcie do artykułu "Virginia Oldoini, gwiazda wczesnej fotografii" w internetowym magazynie DailyArtDaily.