Josip Vaništa
Wczoraj obchodziliśmy urodziny Maneta, więc dziś, dzięki Muzeum Sztuki Współczesnej w Chorwacji, prezentujemy współczesny hołd dla artysty. Josip Vaništa (Karlovac, 1924) jest jednym z ostatnich wielkich aktywnych artystów ruchu neoawangardowego i jedną z najbardziej enigmatycznych osobowości współczesnej sztuki chorwackiej. Pogląd ten jest często wyrażany przez wybitnych kuratorów i krytyków, którzy uznają Vaništę na międzynarodowej scenie artystycznej za jednego z prekursorów sztuki konceptualnej na świecie, szczególnie dzięki jego pracy w kultowej grupie artystycznej Gorgona (1961-1966). W tym czasie i według panującej wtedy ideologii - radykalizmu, subwersywność członków grupy oznaczała przekroczenie granic akademickich i konwencjonalnych zasad środowiska, w którym pracowali.
Prawie 100 lat po śmierci Maneta Josip Vaništa składa mu hołd w oknie wystawowym sklepu z ramami Schira Salon (Studio G) w Zagrzebiu. Jest to cichy protest przeciwko surowości środowiska i systemowi, który wyśmiewa cywilizowane standardy klasy średniej, potępiając tradycję jako dekadencką i cywilną, tym samym ignorując lub atakując nowość.
Josip Vaništa poszukiwał niezbędnego sprzętu do tej wystawy-instalacji - złoconego krzesła, laski i cylindra - poprzez ogłoszenie w zagrzebskiej gazecie codziennej. Przedstawione przedmioty reprezentują cechy Maneta jako dobrego obywatela i osobę wykształconą. Jedyną ingerencję dokonaną przez Vanište możemy zauważyć na lasce. Połączył on końcówki dwóch lasek tworząc dziwaczny przedmiot, który nie może już pełnić swojej funkcji. Właściwie, w kontekście lat sześćdziesiątych i socjalizmu z ludzką twarzą, noszenie cylindra na głowie było również niemożliwe.