Gustav Klimt
Wczoraj minęła setna rocznica śmierci Gustava Klimta.
Sposób pracy tego wielkiego artysty był cokolwiek niekonwencjonalny. Zatrudniał on bowiem modelki, aby paradowały nago po jego pracowni przybierając co rusz spontaniczne pozy, które Klimt następnie uchwycał kilkoma wyśmienicie oszczędnymi pociągnięciami ołówka i kredy. Wiele z tych szkiców pozostało niezależnymi dziełami, ale niektóre z nich stały się inspiracją do obrazów. Przedstawiana dziś praca obrazuje klęczącą kobietę o obfitych pośladkach wypiętych w stronę widza, której bujne włosy opadają kaskadą za głową, jak gdyby poruszone podmuchem wiatru lub strumieniem wody. Studium to ostatecznie posłużyło artyście jako rysunek przygotowawczy dla pierwszoplanowej postaci na obrazie Złote rybki (obecnie w zbiorach Kunstmuseum Solothurn w Szwajcarii).
Chociaż na obrazie akt nadal przedstawiony jest w tej pozie, to jednak modelka bezwstydnie spogląda tu przez ramię bezpośrednio na widza. Klimt początkowo zatytułował pracę Moim krytykom. Było to odniesienie do kontrowersyjnego przyjęcia jego trzech silnie nacechowanych erotycznie murali, które przygotował dla Uniwersytetu Wiedeńskiego, prowokując tym samym atak konserwatywnej prasy. Płynny, mocno stylizowany i graniczący z abstrakcją sposób przedstawienia ciała i włosów modelki wskazuje na utożsamianie kobiety z żywiołem wody – pozbawionym granic, bezpostaciowym i nieuchwytnym – co było trwałym motywem w twórczości Klimta.
Pomimo, że przedstawiany dzisiaj szkic posłużył jako studium do innej pracy, artysta prawdopodobnie uznał go za pełnoprawne dzieło. Nie tylko rysunek swój podpisał, ale też opublikował w 1902 roku reprodukcję postaci siedzącej po prawej stronie na łamach Ver Sacrum, oficjalnego magazynu Secesji Wiedeńskiej. Na tejże reprodukcji delikatne ślady czerwonego ołówka obrysowują postać, służąc za wskazówki dla kadru fotograficznego. Rysunek ten oprawiony jest w kopię ramy zaprojektowanej przez samego Klimta, będąc wyrazem jego zaangażowania w ideę Gesamtkunstwerk, czyli "dzieła totalnego".
Dzieła Klimta są nieustannym źródłem inspiracji dla innych artystów. W 2015 roku fotografka Inge Prader odtworzyła klimat Secesji Wiedeńskiej w projekcie, który ożywia postaci znane z obrazów Klimta. Jej zdjęcia możesz obejrzeć tutaj.