Fuga

Georges Valmier był francuskim malarzem, którego twórczość w fenomenalny sposób obejmowała najważniejsze modernistyczne kierunki: impresjonizm, kubizm i abstrakcjonizm. Poza tym Valmier projektował scenografię, kostiumy teatralne, tkaniny, dywany i inne przedmioty. Co więcej, malarz był również profesjonalnym muzykiem, odtwarzającym na koncertach kompozycje Debussy'ego, Ravela, Fauré, i Satiego.

Twórczość Valmiera wpisuje się w drugą falę kubizmu, która pojawiła się po 1910 roku. Kierunek ten niejako był odpowiedzią świata sztuki na szczególną teorię względności stworzoną przez Einsteina w 1905 roku. Kubizm nie tylko miał na celu ukazywanie różnych perspektyw, będących odpowiednikiem układów odniesienia w fizyce, lecz również wprowadzenie upływu czasu i swojego rodzaju rytmiczności do statycznego dzieła sztuki. A jaka forma sztuki jest najbardziej kojarzona z rytmem? Oczywiście muzyka! To była zdecydowana przewaga Valmiera - jako muzyk miał o wiele lepiej rozwinięte poczucie rytmu niż inni artyści. Tutaj warto przypomnieć teorię Paula Cezanne'a zakładającą, że sześcian, kula i stożek są w stanie oddać wszystkie kształty występujące w przyrodzie. Podobną tezę można odnieść do muzycznej notacji, a więc na dobrą sprawę kilku symboli, za pomocą których możliwe jest przelanie muzyki na papier. Niewątpliwie Valmier władał biegle obydwoma językami.

Kiedy twórczość artysty stała się bardziej abstrakcyjna, Valmier po mistrzowsku rozwinął umiejętność wyrażania na płótnach elementów dźwięku, taktu i rytmu. Wassily Kandinsky, muzyk-amator, był wyraźnie zainspirowany możliwościami znaków i kolorów rozbrzmiewających w duszy. Koncept zapoczątkował Charles Baudelaire, który uważał, że wszystkie zmysły człowieka reagujące na rozmaite bodźce są ze sobą połączone na głębszym estetycznym poziomie.

Mimo że inne prace Valmiera niekoniecznie tak wyraźnie nawiązują do muzyki jak Fuga, jego znakomicie rozwinięte poczucie rytmu możemy dostrzec w całym dorobku artysty.

- Clinton Pittman

P.S. Pozostając w temacie związków sztuki z muzyką, sprawdźcie listę utworów inspirowaną arcydziełami malarstwa.