Bilinmeyen Sanatçı
Nadir Şah Avşar, Orta Asya asıllı amansız bir savaş komutanı ve İran`ın en güçlü şahlarından birisiydi. Kendisi askeri mahareti ile tanınmasının yanında ikinci İskender olarak da betimlendi. 1739`da Delhi`ye yaptığı ezici saldırı, Babür döneminde bir dönüm noktasıydı. Babür İmparatorluğu saldırının öncesinde zaten zayıflıyor olsa da, Nadir Şah`ın Babürler üzerinde kazandığı bu zafer, Timur ve Cengiz Han`ın bir zamanlar yenilmez olan torunlarının çöküşünün açıkça bir ilanıydı. Nadir Şah -Babür gücünün ebedi sembolü olan Tavuskuşu Tahtı`nı da kapsayan- imparatorluk hazinesinin büyük bir kısmı ile İran`a geri döndü.
Zaman içinde Nadir Şah, zorba ve acımasız birisi oldu. İran içerisinde yeni ayaklanmalar baş gösterdikçe bunları hiç acımadan bastırdı. Onun hükümdarlık etmek için fazla tehlikeli bir hale geldiğini düşünen kendi kabile üyelerini ve görevlilerini dehşete düşüren akli dengesizlik belirtileri göstermeye başladı. 20 Haziran 1747`de Nadir Şah`ın komutanları ona suikast düzenlemek üzere onun yatak odasına daldı. Onu uyku sırasında şaşkınlığa uğratmış olsalar da, onların kendisini öldürmeyi başarmalarından önce Nadir Şah, suikastçılardan iki tanesini öldürmeyi başardı. Nadir Şah`ın ölümünden sonra İran, sarayların yağmalandığı ve Tavuskuşu Tahtı`nın sonsuza dek kaybolduğu bir kargaşa durumunun içine düştü.
İlginç olarak bu resim, son Babür imparatoru Bahadır Şah II`nin sarayında, Delhi`nin yağmalanmasının üzerinden yüz yıldan fazla zaman geçtikten sonra yapıldı. Resim, vücutların dörtte üç ve kafaların tam olarak yandan görünümüyle, tipik Babür tarzında tasvir edildi. Şah, farklı türbanıyla fark edilebilirken, gösterişli tente ve orada bulunan tüm kadınların kıyafetleri de tipik Babür tarzında resmedilmiş. Bunun, Nadir Şah 1739`da başarılı olmuş olsa da Babür İmparatorluğu`nun 100 yıl sonrasına kadar devam ettiğini hatırlatması için yapılmış olması büyük bir ihtimal. Fakat gerçekte, Babür hazinesi ve nüfuzu 1739 saldırısını hiçbir zaman telafi edemedi.
- Maya Tola
Not. İkonik Tavuskuşu Tahtı -ya da Takht-i-taus-, 17. yüzyılda değerli taşların en harika bir araya gelişiydi. Bu seçkin yapı ile ilgili daha fazlasını buradan okuyun!