Gela Seksztajn
Φέτος γιορτάζουμε την 70η επέτειο από την ίδρυση του Εβραϊκού Ιστορικού Ινστιτούτου (Jewish Historical Institute). Αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ερευνητικά ινστιτούτα στο πεδίο της ιστορίας των Πολωνών Εβραίων. Το Ινστιτούτο στεγάζεται στο κτήριο της οδού Τλομάσκιε (Tłomackie), αριθμός 3/5 στην Βαρσοβία της Πολωνίας, στο ίδιο σημείο όπου βρισκόταν η Κεντρική Ιουδαϊκή Βιβλιοθήκη (Main Judaic Library) πριν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Το μόνο που ήθελε ήταν να ζωγραφίζει» - με τις λέξεις αυτές περιγράφει ο επιμελητής του καλλιτεχνικού τμήματος του Εβραϊκού Ιστορικού Ινστιτούτου μετά τον πόλεμο, Γιούζεφ Σάντελ (Józef Sandel), την Γκέλα Σέκσταϊν (Gela Seksztajn). Τα λόγια αυτά ανταποκρίνονται στον χαρακτήρα και στο πάθος της για τη δουλειά της. Από την πορεία της δεν έλλειψαν τα εμπόδια. Ως παιδί εργατικής οικογένειας, η Γκέλα δεν είχε πολλές ευκαιρίες να σπουδάσει καλές τέχνες, αλλά το κατάφερε χάρη στην ατσαλένια της θέληση, στην αποφασιστικότητά και στην προσήλωσή της στον στόχο της, αλλά και στο αδιαμφισβήτητο ταλέντο της. Το αγαπημένο θέμα της Γκέλα ήταν τα παιδιά. Χάρη στη δουλειά της διασώθηκαν πολλά πορτρέτα παιδιών από του Γκέτο. Την λαμπρή της καριέρα διέκοψε ο πόλεμος, αλλά οι δύσκολες συνθήκες δεν εμπόδισαν τη δράση της. Την περίοδο εκείνη προσπάθησε να φέρει λίγη χαρά στη ζωή των παιδιών εργαζόμενη ως δασκάλα. Η Σέκσταϊν πέθανε μαζί με την κόρη και τον σύζυγό της στην Βαρσοβία, πιθανόν το 1943. Τα έργα της διασώζονται ως σήμερα χάρη στο Αρχείο Ρίνγκελμπλουμ, το οποίο ιδρύθηκε από την ομάδα Oneg Shabbat - τους ανθρώπους πίσω από το κρυφό αρχείο του Γκέτο της Βαρσοβίας. Το σύνολο του έργου της Γκέλα, όπως και το Αρχείο Ρίνγκελμπλουμ, συγκαταλέγονται στο Μητρώο της Παγκόσμιας Μνήμης της UNESCO ως τεκμήριο κληρονομιάς.
Όσα έργα της Γκέλα Σέκσταϊν διασώζονται ως σήμερα είναι διαθέσιμα στο πόρταλ Delet.