Y

Σαν σήμερα το 2005 ο Ζντίσλαβ Μπεκσίνσκι, ο Πολωνός ζωγράφος που ειδικευόταν στον δυστοπικό σουρεαλισμό, βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του στη Βαρσοβία με 17 τραύματα από μαχαίρι στο σώμα του, δύο από τα οποία διαπιστώθηκε ότι ήταν θανατηφόρα. Ο τελευταίος πίνακας του καλλιτέχνη ονομάζεται Υ και ολοκληρώθηκε την ημέρα του θανάτου του. Είναι μια απόδειξη της απομάκρυνσης του Μπεκσίνσκι από το φανταστικό, οραματικό και εξαιρετικά λεπτομερές στυλ που υιοθέτησε τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 και μιας σταδιακής μετατόπισης της εστίασής του στον λογικό πειραματισμό. Οι πίνακές του που δημιουργήθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια είναι συνήθως παραλλαγές ενός απλού θέματος, όπως το σώμα, το κεφάλι ή η αρχιτεκτονική. Ο Μπεκσίνσκι έκανε την τέχνη του όλο και πιο αφηρημένη, με στόχο να αυξήσει τη σύνθεση των απεικονίσεων και του τόνου, μια προσέγγιση που απείχε παρασάγγας από την υψηλή αντίθεση των χρωματικών συνθέσεων.

Αυτός ο τελευταίος πίνακας είναι το αποκορύφωμα μιας περιόδου ώριμου καλλιτεχνικού πειραματισμού. Παρουσιάζει μια σύνθεση λιτή, ασκητική και απροσδιόριστη που φέρνει μια πληθώρα συνειρμών. Ο ίδιος ο συγγραφέας περιέγραψε το σχήμα που υπάρχει στον καμβά ως «λαμαρίνα αλλά όχι λαμαρίνα». Και πράγματι, ο πίνακας δείχνει ένα διασκορπιζόμενο, εξαφανιζόμενο, γεωμετρικό σχήμα που μοιάζει με ένα κομμάτι λαμαρίνας με οδοντωτά όρια, διάστικτο με τρύπες που φαίνεται να υφίσταται αδιάκοπη καταστροφή. Οι πτυχές που διατρέχουν το μυστηριώδες σχήμα σχηματίζουν έναν σταυρό, ενώ ολόκληρη η σύνθεση φέρνει συνειρμούς του φευγαλέου χρόνου και του θανάτου. Ο σταυρός είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο στην τέχνη του Μπεκσίνσκι από την αρχή μέχρι το άκαιρο τέλος του, με τον ίδιο τον καλλιτέχνη να μην μπορεί να εξηγήσει τη συχνή παρουσία του.

Όλα τα έργα του Ζντίσλαβ Μπεκσίνσκι, ακόμη και αυτά που είναι φαινομενικά εντελώς αφηρημένα, περιέχουν ένα υποκείμενο ανθρωπομορφικό νόημα, αναφερόμενο μεταφορικά σε θέματα που είναι βαθιά ανθρώπινα και υπαρξιακά, όπως η μοναξιά, η ευθραυστότητα της ζωής και ο φόβος του θανάτου και του τίποτα.

Παρουσιάζουμε το σημερινό έργο χάρη στο Μουσείο Ιστορίας του Σάνοκ.

Υ.Γ. Εδώ μπορείς να διαβάσεις περισσότερα για τον σουρεαλισμό και τον θάνατο στη ζωή και τα έργα του Μπεκσίνσκι!

ΥΓ'. Εδώ μπορείς να τσεκάρεις τα καλλιτεχνικά χάρτινα ημερολόγιά μας για το 2022. Μην τα χάσεις!