طلسم چشم وادجت از محبوبترین طلسمها در مصر باستان بود، که نماد چشم شفا دهندهی حورس خدای باستانی مصر و ترکیب چشم انسان و شاهین است زیرا حورس معمولا به همراه شاهین متجلی میشد. این طلسم به طور کلی مظهر شفابخشی، احیا و محافظت است بنابراین از کسی که آن را میپوشد حفاظت میکند و قدرت شفابخشی نیز به او اعطا مینماید. پس به گونهای نماد خوش شانسی است که نه تنها توسط زندگان مورد استفاده بود بلکه برای مردگان نیز کاربرد داشت.
در اساطیر مصری، سِت خدای باستانی چشم حورس را مجروح کرد و یا دزدید اما بعدها توسط تحوت التیام یافت. واژهی وادجت (Wedjat) در مصر باستان به معنای تماما سالم و یا احیا شده است، به عبارت دیگر چشمی است که ترمیم پیدا کرده.
افسانه دیگری روایت میکند که سِت برادرش اوزیریس (پادشاه مصر باستان) را در رود نیل غرق کرد تا خود به تاج و تخت برسد. حورس برای گرفتن انتقام پدر با عموی خود سِت وارد جنگ شد و پس از نبردهای طولانی توانست بر او چیره شود و سلطنت را بدست گیرد. در طی یکی از این نبردهای حماسی حورس یک چشم خود را از دست داد، بنابر روایتی چشمش شش تکه شد. تحوت، خدای اساطیری مصر چشم حورس را بازسازی کرد و او بازگرداند. پس چشم حورس تبدیل شد به نماد پیروزی و برتری خیر بر شر.
این طلسم ترکیب جالبی از چشم انسان با یک بال، دو مار کبرا (Uraei) رو به بالا و یک شیر است، که به حکایات مختلف مصر باستان از جمله چشم رَع خدای خورشید اشاره دارد. این اثر ساخته شده از سرامیک لعابدار و آرگونیت است که به صورت بلورهای کربنات کلسیم در طبیعت تشکیل میشود.
نسبتها در چشم وادجت شامل شش توان اول عدد ۲ هستند: ۱/۲، ۱/۴، ۱/۸، ۱/۱۶، ۱/۳۲ و ۱/۶۴. با این وجود اگر این اعداد را با هم جمع کنیم به عدد ۶۳/۶۴ میرسیم پس ۱/۶۴ از این چشم در جریان جایگزین و یا ترمیم شدن مفقود گردیده است. اگر مجموعه اعداد ۱/۲، ۱/۴، ۱/۸ و... ادامه پیدا کند به عدد ۲ میرسد و شاید به همین دلیل گفته میشود که چشم حورس پس از شکستن به شش تکه تقسیم شده است.
این چشم وادجت که در موزهی متروپولیتن نیویورک نگهداری میشود در سال ۱۹۲۶ توسط ادوارد س. هارکس برای موزه خریداری شد؛ مرد خیراندیشی که با هدیه خود به آکادمی فیلیپس اکستر در سال ۱۹۳۰ نوعی آموزش به روش سقراط را وارد دبیرستانها، کالجها و دانشگاهها کرد.
کلینتون پیتمن
پ.ن: در اینجا دربارهی نماد معروف مصر و برلین (سردیس ملکه نفرتیتی) بیشتر بخوانید.