رافائل سانتی
احتملا در این روز از سال 1483، رافائل سانتسیو، یکی از بزرگترین استادان دوره رنسانس به دنیا آمد. کارهای او از لحاظ وضوح شکل و فُرم، سهولت ترکیب بندی، و دستیابی بصری به آرمان نوافلاطونی شکوه انسان، تحسین شده است. رافائل شدیدا پرکار بود، کارگاه فوق العاده بزرگی را اداره می کرد، و علیرغم مرگ زودهنگامش در 37 سالگی، مجموعه بزرگی از آثار را بجا گذاشت. بسیاری از کارهایش در کاخ واتیکان یافت می شوند، جایی که دیوارنگاره‌های «اتاق‌های رافائل» اصلی ترین و بزرگترین آثار حرفه ای او بودند. شناخته شده ترین آنها اثری با عنوان «مکتب آتن» در اتاق سگناتورا (Stanza della Segnatura) است. بعد از سال های نخستین او در رُم، بسیاری از کارهایش توسط کارگاه وی از روی طراحی های او، با اتلاف کیفیت قابل توجهی اجرا شدند. او در طول زندگی خود بسیار تأثیرگذار بود، هرچند که در خارج از رُم کار او بیشتر از طریق چاپ های دستیِ مبتنی بر همکاری هایش شناخته می شد.
و اما درباره این اثر: حجاب روی مو، که نام این کار باشکوه رافائل از آن برگرفته شده، نشان می دهد که این زن متاهل است، ولی هویت دقیق او مشخص نیست. به گفته جورجو وازاری، که این نقاشی را در خانه ماتیو بوتی در فلورانس مشاهده کرده بود، این اثر «مارگریتا لوتی» ملقب به لافورنارینا (La Fornarina تقریبا به معنی دختر نانوا) را نشان می دهد، زنی که رافائل در طول مدت زندگی خود او را دوست داشت، اما لباس و جواهرات نفیس او بیشتر نشان دهنده پرتره ای سفارشی از یک نجیب زاده جوان هستند. برخی شایعات وجود دارد مبنی بر اینکه عشق رافائل به La Fornarina دلیل مرگ او بوده، اما این قضیه کلا داستان دیگری است.
این یک پُرتره سه‌رخ است که در آن یکی از شانه ها در عقب، و همانطور که قبلاً توسط لئوناردو داوینچی کاوش شده بود، جلوه گر عمق‌نمایی و تلفیق و تضاد نور و سایه است. پس‌زمینه تاریک آن، تُن های صورتی رنگ پوست زن و درخشش لباس ابرشیمی روشن او را نمایان تر می‌کند. ژستِ گذاشتن دست راست او بر قلبش شاید بیانگر سرسپردگی و عشق باشد، اما موقعیت دست دیگر که در پیس‌زمینه امتداد یافته، وسیله ای برای جلب توجه به جنس گرانقیمت آستین و ظرافت و فعل و انفعال نور در چین و چروک های آن است. به راستی در بررسی دقیق تر، لباس، محور اصلی نقاشی است که با مهارتی فوق العاده استادانه خلق شده، در حالی که صورت زن، که اندکی عقب تر و بر قسمتی از آن سایه افتاده است، و به ویژه چشمان سیاه و عمیق و نافذ او ، بیانگر افکار درونی شخص سوژه است. تأثیرِ کلی، پیچیده و خارق العاده است.
دوشنبه همگی خوش!
پ.ن. در اینجا کمی بیشتر راجع به رافائل (شاهزاده رنسانس نقاشان!) بخوانید.