جاعودی

اين موجودِ شگفت‌انگيز جاعودی در شكلِ شير است، مربوط به قرن ١٢ ميلادی در ايران. 

عود را درون اين مجسمه قرار می‌دادند و دودِ معطری از سوراخ‌های تزئينی بيرون می‌آمد. 

اين شير برای دربارِ سلجوقی در پادشاهیِ امير سيف‌الدنيا والدين‌بن محمدالمواردی، سلسه‌ی اسلامی كه در قرن ١١ و ١٢ در ايران حكومت می‌كرد ساخته شده است. در دوره‌ی سلجوقيان هنرمندانِ بسياری در هنرِ فلزكاری مهارت داشتند. در حقيقت روشِ هنریِ سلجوقيان از تاثيراتِ سياسیِ اين دوره فراتر رفته به طوری كه تا بعد از انقراضِ سلسه همچنان اين هنر ادامه داشت. 

نوشته‌های عربی كه در تزيينِ شير استفاده شده است بيانگرِ اطلاعاتِ زيادی‌ست از جمله نامِ خالق اين اثر. سلجوقيان مسلمان بودند و در دينِ اسلام نمادِ انسان و حيوان در هنر امری ممنوعه است. اگرچه سلجوقيان همانند ديگر رسوم اسلامی به اين قانون تنها در حوضه‌ی هنرِ اسلامی وفادار بودند. بنابراين سلجوقيان در خلقِ هنری با نمادِ انسان و حيوان همانندِ اين اثر برای اهدافِ سكولار آزاد بودند. 

اين جاعودی كه سرشار از ویژگی‌های حيوانی است شايد به بزرگیِ يک سگِ متوسط باشد، اما حيوانِ وحشی نيست. اين شير ترجيحا دوستانه به نظر می‌رسد، البته كمتر دوستانه با دودی كه از سرش بيرون می‌آيد. اين مجسمه در موزه‌ی هنرِ متروپوليتن در گالریِ هنرِ اسلامی به وضوح اثری برجسته است. می‌توان تصور كرد كه اين شير توجه بسياری را در كاخِ سلجوقی در ايران, زادگاهِ اصلی‌اش به خود جلب می‌كرده است.

- الكساندرا كِی‌لی

پی‌نوشت: به راستی اين شير شبيه يک حیوانِ دوست‌داشتنی‌ست. در اينجا انتخاب‌های ما را از زیباترين سگ‌ها در نقاشی ببينيد.