Jan Asselijn
De bedreigde zwaan toont een, op ware grote afgebeelde, zwaan die haar nest verdedigd tegen een hond die komt aanzwemmen. Met bedreigende, uitgespreide vleugels, verdedigd de knobbelzwaan energiek haar nest tegen de hond die links net in het schilderij in zwemt. De gevechtshouding van de zwaan wordt benadrukt door het lage perspectief en de veertjes die rond dwarrelen.
Het schilderij kreeg, na de dood van de schilder, een andere betekenis. Het werd een allegorie op de waakzaamheid van raadpensionaris Johan de Witt door inscripties die door een onbekend persoon zijn toegevoegd: onder de zwaan staat 'DE RAAD=PENSIONARIE'; op een van eieren in het nest staat 'HOLLAND' en boven de hond 'DE VIAND VAN DE STAAT'. Vermoed wordt dat de zwaan de raadpensionaris Johan de Witt moest voorstellen, die het gewest Holland beschermde tegen de vijand, waarschijnlijk de overzeese tegenstander Engeland.