Aards Paradijs

Na een periode van het schilderen van Parijse taferelen in de stijl van Édouard Vuillard en Henri de Toulouse-Lautrec, gooide Pierre Bonnard het roer om en ging hij vanaf 1905 met een nieuwe eigen stijl aan de slag. De kunstenaar koos voor grote composities, forse vormen en heldere kleuren en gaf hiermee te kennen bekend te zijn met de werken van zijn tijdgenoten Henri Matisse en Pablo Picasso. Dat geldt ook voor zijn keuze voor geïdealiseerde landschappen, een nieuw thema voor hem.

Als onderdeel van een serie van vier doeken, geschilderd tussen 1916 en 1920 voor zijn handelaren Josse en Gaston Bernheim, toont Bonnards Aards Paradijs als een nieuw en gewaagd onderzoek naar licht, kleur en ruimte. De kunstenaar gebruikt hier het gebladerte om een toneelachtige boog te creëren voor een drama dat een tobbende Adam en een achteroverliggende Eva omhelst. Het contrast dat Bonnard aanbrengt tussen de twee figuren lijkt de traditionele context te volgen waarin de vrouw in essentie de seksuele kant belicht, die tevens in contact staat met de natuur, en de man in essentie de intellectuele kant belicht en die tevens het aardse overstijgt. De dubbelzinnigheid van het beeld wordt benadrukt door een reeks van dieren, waaronder vogels, een aap, konijnen en een slang (hier een niet zo'n indrukwekkende slang). Dit minder dan paradijselijke paradijs is misschien ook wel een weerspiegeling van de kunstenaars reactie op de vernietiging van Europa tijdens de Eerste Wereldoorlog, welke nog steeds volop gaande was toen hij dit begon te schilderen.