Niko Pirosmani
Het leven van Niko Pirosmani (1862–1918) was zeker niet makkelijk. Hij werd geboren in een arm, maar liefhebbend boerengezin in 1862 in Mirzaany (Georgië). De problemen van Pirosmani begonnen pas echt toen hij heel jong wees werd en naar Tbilisi verhuisde om bij zijn zus te gaan wonen. Ze stierf kort daarna aan cholera en toen werd Pirosmani in dienst gesteld bij een rijke familie waar hij verschillende huishoudelijke taken had. Hier leerde hij lezen en schrijven en tevens leerde hij (een kind nog) zichzelf schilderen.
Een andere familie volgde, maar zijn verblijf daar was van korte duur, omdat hij als tiener verliefd werd op dame des huizes. Een relatie die ongepast werd geacht vanwege verschillen in leeftijd en sociale status en hij werd gedwongen te vertrekken.
Hij probeerde kort zijn eigen bedrijf (met het maken van uithangborden) op te zetten, maar dit mislukte en hij verloor zijn werkplaats en het weinige geld dat hij had. Hierna werkte hij in verschillende tijdelijke banen, waaronder als huisschilder, herder en spoorwegconducteur. Hij was berooid en dakloos en liet zich vaak betalen in de vorm van brood, wijn en schildersattributen. Af en toe, als hij geluk had en even wat geld, huurde hij een kamertje in een kelder of onder een trap.
Pirosmani werd rond 1910-1912 ontdekt door Ilia Zdanevich, een Georgisch-Franse kunstenaar en schrijver. Zdanevich was enthousiast genoeg over een schilderij van Pirosmani om in 1913 een artikel over hem te schrijven met de titel "Een geboren kunstenaar". Dat werd gepubliceerd in de Zakavkazskaia Rech (een krant uit Moskou). Dit bracht hem een beetje erkenning en vier van zijn werken werden vervolgens getoond op een tentoonstelling voor autodidactische kunstenaars in Moskou met lovende kritieken van critici. Een paar jaar later werd Pirosmani uitgenodigd om lid te worden van de Vereniging van Georgische Schilders. Hij was echter niet op zijn plek tussen de andere leden en een van hen maakte hem zelfs belachelijk in de vorm van een karikatuur. Het is gemakkelijk om te vergeten dat Pirosmani, ondanks deze bescheiden successen, nog steeds een behoeftig bestaan leidde. Helaas werd hem nooit hulp aangeboden en ondanks zijn overduidelijke talent stierf hij aan ondervoeding en leverfalen.
De kunst van Pirosmani is naïef en rechttoe rechtaan. Hij was gedwongen het natuurlijke leven vast te leggen zoals het hem leek. Hij was de enige Georgische schilder die dieren schilderde. Zijn eenvoudige en eerlijke voorstellingen van mensen en dieren zijn misschien het resultaat van het feit dat hij zichzelf als kind heeft leren schilderen. Hij ontving geen formeel onderwijs - en zeker geen financiering - en dus was zijn stijl verankerd in een wereld die hij als jonge jongen kende en die hem zijn hele leven bij bleef. Zijn schilderijen hebben dezelfde soort charme als sommige kinderillustraties en een bijna sprookjesachtige kwaliteit. Behalve natuurlijk dat wanneer we de realiteit van Pirosmani's harde en tragische leven kennen en we er tevens grote droefheid en leed in zien.
- Sarah Mills