Judith met het hoofd van Holofernes by Sandro Botticelli - circa 1469-1470 - 29,2 x 21,6 cm Judith met het hoofd van Holofernes by Sandro Botticelli - circa 1469-1470 - 29,2 x 21,6 cm

Judith met het hoofd van Holofernes

tempera op paneel • 29,2 x 21,6 cm
  • Sandro Botticelli - ± 1445 - 17 mei, 1510 Sandro Botticelli circa 1469-1470

Op dit bescheiden paneel is een apocrief oudtestamentisch verhaal afgebeeld dat van bijzondere betekenis was voor de inwoners van Florence. Het relaas van de godvruchtige Hebreeuwse weduwe Judith, die haar dorp redde door de Assyrische commandant Holofernes te verleiden om hem dan te onthoofden, werd in renaissancistisch Italië beschouwd als een waarschuwing aan tirannen die de onafhankelijkheid van de Italiaanse stadstaten bedreigden.

Waar het werk oorspronkelijk toe diende, is onbekend; misschien was het bedoeld als deur voor een klein kastje, of wellicht zelfs ter bescherming van een klein portret. De afbeelding van Judiths overwinning zou geschikt zijn geweest als onderwerp van dagelijks contemplatie wanneer de eigenaar het kastje opende, of als pendant voor een portret, en zou dienen als moreel voorbeeld voor Florentijnse vrouwen.

Dit werk is een versie van een schilderij van vergelijkbaar formaat die in de Uffizi in Florence is te vinden. Mede hierom, en vanwege de conditie van het paneel in Cincinnati, is er wel eens getwijfeld aan de toeschrijving aan Botticelli. Recent onderzoek heeft echter uitgewezen dat de ondertekening vergelijkbaar is met de stijl van Botticelli, terwijl de onbeschadigde gedeeltes van het schilderij de vergelijking goed doorstaan met werk van zijn hand uit de late jaren zestig en vroege jaren zeventig van de 15e eeuw. Wie het ook was, de kunstenaar schiep een buitengewoon voorbeeld van hoe in de Italiaanse renaissance religieuze afbeeldingen ter wereldlijke inspiratie dienden.

Het werk van vandaag presenteren wij met dank aan het Cincinnati Art Museum.

PS Hier vind je alles wat je weten moet over Sandro Botticelli, en hier kun je de beste schilderijen van Judith en Holofernes bewonderen!