Brosza Fullera

Anglosasi słynęli z niezwykłej metaloplastyki, w szczególności z biżuterii wykonanej ze srebra, złota i granatów. Ten przedmiot, zwany Broszą Fullera na cześć jednego z właścicieli, jest pod wieloma względami reprezentatywny dla gatunku. Kryje jednak o wiele więcej, niż widać na pierwszy rzut oka. W przeciwieństwie do wielu anglosaskich zapinek, ta zawiera kilka szczegółowych portretów. Te umieszczone w centrum i dookoła niego to personifikacje pięciu zmysłów, motyw całkowicie nieobecny na jakimkolwiek innym wytworze kultury anglosaskiej. W samym centrum mamy wzrok, prawie groźnie spoglądający na widza. Pozostałe zmysły umieszczono w kwadrantach otaczających środkowe przedstawienie, mamy zatem smak (na górze, po lewej), najwyraźniej trzymający rękę w ustach; powonienie (na górze, po prawej), z mocno zarysowanym nosem; słuch (na dole, po lewej), trzyma dłoń przy uchu, z wyrazem skupienia na twarzy; oraz dotyk (na dole, po prawej), z dłońmi zaciśniętymi na boku. Przedstawienia zdobiące obręb broszy to głównie motywy naturalne, ale są wśród ich również ludzkie twarze.

Brosze służyły temu, aby je oglądać; były eksponowane na ubiorze, były oznaką statusu właściciela, ale też mówią nam wiele o kulturze, która je stworzyła. Mimo, że od VI w. chrystianizacja Anglii szybko postępowała, wzory na tej broszy mogą wskazywać np. na to, że pewne pogańskie wierzenia nie zanikły. A zapinki takie jak ta bywały bardzo spersonalizowane i dzisiaj pozwalają nam zajrzeć do świata, którego już nie ma i poznać bliżej osobę, która przepadła w mrokach historii.

- Stephane Skenyon

P.S. Tutaj możecie przeczytać historię o innym wyjątkowym dziele średniowiecznej metaloplastyki - Relikwiarzu Tomasza Becketa.