Vertrek van de schepen

Elke maand zetten we een grote kunstcollectie in de kijker. In mei is dat het Zentrum Paul Klee in Bern :) Veel plezier en een fijne zondag!

Afbeeldingen van schepen en boten komen overal in Klee's werk voor, maar aan het eind van de jaren 1920 duiken ze opvallend vaak op in zijn schilderijen.  Na zijn vakantie op het eiland Elba in 1926, reisde Klee in de zomer van het volgende jaar naar het kleine eiland Porquerolles voor de Zuid-Franse kust. Van daaruit zeilde hij eind augustus naar Corsica: het is dus geen verrassing dat hij in die jaren meer havens en schepen ging schilderen. Vanuit Porquerolles schrijft hij aan zijn vrouw Lily: "Her en der zie ik schepen over de blauwe zee dobberen en dat wekt in mij het verlangen om onderweg te zijn".

In het schilderij Vertrek van de schepen uit 1927 steken geometrisch geconstrueerde vormen in felle kleuren af tegen een donkere achtergrond. De schepen en hun zeilen vormen een ritmische opeenstapeling van afzonderlijke vlakken. Ze zijn geschilderd in roze en rode tinten. Een cirkel in koel blauw, waarschijnlijk de volle maan, zweeft boven de hele compositie. Daartegenover, aan de rechter onderrand, zien we driehoekige vormen, eveneens in koele tinten geschilderd, die op kliffen lijken. Een kleine pijl staat symbool voor de beweging die in de titel wordt genoemd, het vertrek van de schepen.

Vanaf 1921 werkte Klee als docent aan het Bauhaus in Weimar, en later in Dessau. In zijn tijd aan het Bauhaus hield hij zich onder meer bezig met de ritmische articulatie van vlakken. Maar, als virtuoos violist, verwees Klee ook naar het ritme en de polyfonie van de muziek. Zo volgde hij bijvoorbeeld de beweging van de dirigeerstok en zette die om in lijnen. In de zeilen van de geschilderde schepen kunnen we merken dat hij met muziek bezig was.