De Dag by Ferdinand Hodler - 1899-1900 - 160 × 352 cm Kunstmuseum Bern De Dag by Ferdinand Hodler - 1899-1900 - 160 × 352 cm Kunstmuseum Bern

De Dag

olie op doek • 160 × 352 cm
  • Ferdinand Hodler - 14 maart 1853 - 19 maart 1918 Ferdinand Hodler 1899-1900

In zijn laatste vorm stelt de compositie van De Dag de verschillende fases van wakker worden voor als een opeenvolging van gebaren. "De vrouwen zijn net wakker geworden en [sommigen] schermen zich af tegen het daglicht dat naar binnen giet; anderen hebben deze fase al gehad en bewonderen de pracht van de dag, gerepresenteerd door de bloemen die verspreid aan de onderkant van het schilderij staan. De expressieve gebaren vormen samen een halve cirkel die de bovenste helft van het werk beslaat. De lijnen van de lichamen zijn ontkoppeld; de voeten en benen vormen een reeks gesloten vormen."

Deze omschrijving van het schilderij door Ferdinand Hodler zelf legt de nadruk op het samenspel tussen symbolische expressie en ornamentaal gebaar. Vijf vrouwen zitten op een blauw doek in een weide; de grond is bezaaid met tere bloemen, hun kleur een echo van de kleur van het doek. Terwijl het gelige ochtendgloren aan de horizon prijkt richten de vier buitenste vrouwen zich naar de figuur in het midden. Hun buiging is te zien in de draai van hun lichamen en de positie van hun handen, die een breed scala aan emoties tonen; van bang tot verrukt. De centrale vrouwfiguur stelt zichzelf open voor de lichtstralen en schermt haarzelf er niet voor af. Gecombineerd met de zachte glooiing van de weide vormt de serie van gebaren en de dansachtige draaiingen in de lichamen een subtiele choreografie van expressieve waarden in het hele schilderij.

Met zijn lichte kleuren en tonen van extase is De Dag een tegenhanger van het droevige De Nacht (eerder te zien geweest in DailyArt) met een gelukzalige symfonie van groei. Berthe Jacques, die in 1898 met Hodler trouwde, was het model voor de figuren. In zijn schilderijen representeerde zij de archetypische etherische vrouw, het summum van puurheid en waarheid.

Tegen het einde van de 19e eeuw had hij de strijd voor publieke en materiële herkenning gewonnen. De Dag kan daarom ook worden gezien als een persoonlijke lofzang op het licht dat eindelijk zijn leven binnenkwam na de zware vroegere jaren.

In dit perspectief vermengt Hodler zijn persoonlijke situatie, de vreugde van een frisse start, met zijn kunst. Het enorme succes van dit schilderij op de Exposition Universelle van 1900 in Parijs en op de negentiende tentoonstelling van de Wiener Secession in 1904 waren waarschijnlijk van invloed op zijn beslissing om er nog twee verdere versies van te maken.

Het schilderij van vandaag wordt mede mogelijk gemaakt door Kunstmuseum Bern <3