Het Middleham-juweel by Onbekende Artiest - ca. 1450-1475 - 64 x 48 mm; 62.65 grams Het Middleham-juweel by Onbekende Artiest - ca. 1450-1475 - 64 x 48 mm; 62.65 grams

Het Middleham-juweel

goud, saffier • 64 x 48 mm; 62.65 grams
  • Onbekende Artiest Onbekende Artiest ca. 1450-1475

Het Middleham-juweel werd in 1985 gevonden langs een weg die leidt van de Jervaulxabdij naar het kasteel van Middleham in Wensleydale, North Yorkshire. Het is een gouden hanger met een grote saffier met daaronder een afbeelding van de Heilige Drievuldigheid aan de voorkant en vijftien heiligen rondom het geboortetafereel op de achterkant. Het werd waarschijnlijk gemaakt door een Londense goudsmid en het vertoont net als veel gelijkaardige stukken tekenen van reparatie. Het sierraad was ontworpen om op de borst gedragen te worden en was waarschijnlijk eigendom van een vrouw met een hoge status.

Hoewel het religieuze ontwerp grotendeels herkenbaar en conventioneel lijkt, was het Middleham-juweel waarschijnlijk een hoogst persoonlijk sierraad. De saffier werd gewaardeerd om zijn afkoelende kracht, het stimuleren van kuisheid, en het vermogen om de drager ervan in Gods goede wil te plaatsen. Op de voorkant staat een Latijnse inscriptie uit Johannes 1:29 "Zie het Lam Gods, Dat de zonde der wereld wegneemt!";  en ernaast "Heb genade met ons". Merkwaardig is dat de inscriptie ook het woord "Ananizapta" bevat, dat moest behoeden tegen de effecten van epilepsie. Het juweel kan geopend worden door het achterpaneel te verschuiven. Toen het gevonden werd bevatte dit compartement zijden stoffen en wortels, en men vermoed dat er oorspronkelijk een religieus tafereel uit wax in bewaard werd. Het sierraad had mogelijk tot doel de draagster te beschermen tegen de gevaren die zwangerschap met zich kan meebrengen. In de late middeleeuwen troffen die alle vrouwen, rijk of arm.

Het Middleham-juweel is een van de vele interessante vondsten uit het kasteel van Middleham. Het was een belangrijke vesting die teruggaat tot de twaalfde eeuw en werd later de voornaamste woonplaats van de beruchte koning Richard III.

- Stephanie