Aniela Cukierówna
Aniele Cukierówna (1900-1944) is vooral bekend van haar houtsnedes, maar deze leerling van grote Poolse kunstenaars als Skoczylas, Kotarbiński en Jastrzebowski muntte niet alleen uit in de prentkunst, zij ontwierp ook wandkleden en glas-in-lood vensters. Haar grote raam Bloemen van Sint Franciscus werd goed ontvangen in Italië en de Verenigde Staten.
De pers in het interbellum noemde haar 'gewetensvol en zorgvuldig'. Dat moest ze wel zijn, als we bedenken dat zij besloot zich te wijden aan zulke moeilijke artistieke technieken als weven, glas-in-lood en houtsneden.
De houtsnede die is bewaard gebleven in de collecties van het Joods Historisch Instituut (JHI), behoort tot de meest interessante werken en is een van de weinige die werd gered. Het werk toont het klooster van de Liefdeszusters in de Tamkastraat in Warschau.
Het klooster was gesticht door Koningin Maria Ludwika Gonzaga (1611-1667). Na te zijn vernietigd in de Tweede Wereldoorlog, werd het weer opgebouwd. Je kunt het bekijken vanaf de zogenoemde Klip van Warschau, de rotspartij boven de rivier de Wisla. Waarschijnlijk is dit ook de plek van waaruit Cukierówna de gebouwen tekende toen ze de voorbereidingen trof voor haar houtsnede.
Op het eerste gezicht laat het kunstwerk ons gewoon een afbeelding zien van een schilderachtig plekje in Warschau. Maar bij nadere beschouwing wordt de gehele compositie met zijn warme kleurschakering bijna een van geometrische patronen voorziene kelim. De invloed van deze kleurrijke handgeweven tapijten, die Cukierówna met groot succes vervaardigde, is duidelijk zichtbaar in haar houtsnede. Jammergenoeg is waarschijnlijk geen van haar kelims bewaard gebleven.
De kunst van Aniela Cukierówna kan bekeken worden in het Delet Portal
-Jakub Bendkowski
PS Lees hier over drie onbekende vrouwelijke kunstenaars, enkele van hen zijn Joods!