Utamakura (Gedicht van het kussen)

Utamakura (Gedicht van het kussen) is de titel van een geïllustreerd boek met twaalf prenten van seksueel expliciete shunga. Utamakura is een klassiek Japans concept uit de retorica waarbij poëtische bijnamen worden geassocieerd met plaatsnamen. Utamaro gebruikt de makura (het kussen) om intieme slaapkameractiviteiten te suggereren; de termen utamakura en makura-kotoba (kussen-woord[en]) komen voor in het voorwoord van het boek. 

In tegenstelling tot de andere geïllustreerde boeken van die tijd bevat Utamakura geen begeleidende tekst, en maakt het gebruik van luxueuze technieken zoals bosseleren, het gebruik van mica-poeder voor een glitterend effect, en bokashi, een techniek waarbij kleurschakeringen ontstaan door een variërende hoeveelheid inkt op het inktblok aan te brengen.

Waarschijnlijk genoten zowel vrouwen als mannen van shunga, zoals bijgeloof en gewoontes rond shunga suggereren; naast een geluksbrenger tegen de dood, wanneer gedragen door samoerai, werd shunga ook beschouwd als een bescherming tegen brand in koopmansmagazijnen en het huis. Hieruit kunnen we afleiden dat samoerai, chōnin en huisvrouwen allemaal shunga's bezaten. Documenten over vrouwen die zelf shunga's hebben gekocht bij boekdrukkers tonen aan deze kunstvorm ook een rol speelde in het leven van vrouwen. Volgens traditie werd shunga geschonken aan een bruid. Misschien diende het als seksueel advies voor de zonen en dochters van rijke families.

PS Hier vind je alles wat je moet weten over Japanse shunga (18+).