Nachtelijk landschap met de heilige familie

Rembrandt begon met het maken van landschapsschilderijen aan het einde van de jaren 1630. Hij schilderde slechts één landschap in de nacht, Nachtelijk landschap met de heilige familie. Het laat een Bijbels verhaal zien, met Jozef en zijn familie op de vlucht voor koning Herodotus. Het was bedacht in relatie tot een print van Hendrick Goudt, een andere kunstenaar uit de Gouden Eeuw.

Het lenen van Rembrandt was niet vanwege een gebrek aan verbeelding, maar vanuit een dialoog met zijn voorgangers, waarin hij wilde laten zien hoe de kracht van het tafereel vergroot kon worden met de technieken die hij aan het ontwikkelen was. Rembrandts gebruik van licht in dit schilderij is bijzonder betoverend. Hij gebruikt heldere accenten om de echo's en de weerspiegelingen van het licht te accentueren, door twee totaal verschillende lichtbronnen te gebruiken — de warme kleuren van het vuur waar Jozef en Maria met het Kind omheen zitten, en het koele en spookachtige licht van de maan. Zelfs in de schaduwen op hun gezichten en achter hun ruggen nestelen zich groen- en blauwtinten die vanuit de omringende woestenij sijpelen en hun kwetsbaarheid benadrukken.

Het jaar van Rembrandt is officieel over, maar zoals je ziet kunnen wij geen genoeg van hem krijgen. Je kunt dit schilderij en nog veel meer meesterwerken zien in Rembrandt's Light, een cinematische verkenning van werken van deze Nederlandse meester in de Dulwich Picture Gallery tot 2 februari 2020. Mis het niet! :)

PS Lees hier meer over deze prachtige tentoonstelling en hier over de grote kunstroof (gelukkig verijdeld!).