Klaagzang over de dode Christus

Voor de christelijke wereld is het vandaag Stille Zaterdag, de dag waarop 'het verscheuren van de hel, terwijl het lichaam van Jezus Christus in zijn graf lag', wordt herdacht. Ter gelegenheid daarvan tonen we een van de meest verbluffende meesterwerken uit de Italiaanse renaissance, dit adembenemende schilderij van Andrea Mantegna.

Naar alle waarschijnlijkheid is het schilderij, dat zich in de pinacotheek van Brera bevindt, gelijk aan de 'in verkort perspectief afgebeeld christus' die werd aangetroffen in het atelier van Mantegna ten tijde van zijn overlijden. Hoewel hierover enige twijfel bestaat, gezien het bestaan van verschillende schilderingen van hetzelfde tafereel. Het paneel werd door zijn zoon Ludovico verkocht aan kardinaal Sigismondo Gonzaga. In 1627 stond het op de inventarislijst van de eigendommen van de heersers van Mantua.

De iconografie van het werk, waarschijnlijk bedoeld voor de eigen devotie van de kunstenaar, verwijst naar het compositorische schema van de Klaagzang over de dode Christus, waarin de rouwenden zich verzameld hebben rond het lichaam dat gereed is voor de begrafenis, uitgestrekt op de steen ligt en al is gezalfd met welriekende oliën.

De compositie heeft een grote emotionele impact, die wordt versterkt door de zeer sterke verkorting: het lichaam van Christus bevindt zich erg dichtbij de toeschouwer die al kijkend in het centrum van het drama wordt gezogen. Sterker nog, elk detail wordt vergroot door de scherpe lijnen, die maken dat de blik gericht blijft op de meest afschuwelijke details: de ledematen verstijfd in rigor mortis en de wonden, opvallend getoond op de voorgrond zoals de traditie dat wil bij dit soort beelden. Het is een waar hoogtepunt in het oeuvre van Mantegna, een werk waarvan de expressieve kracht, de strenge compositie en het magistrale gebruik van de illusie van het perspectief het hebben gemaakt tot een van de bekendste symbolen van de Italiaanse renaissance.

We tonen het werk van vandaag met dank aan de Pinacoteca di Brera.

PS Kijk hier eens naar onze kleine gids voor de Italiaanse renaissance, een absolute must voor elke kunstliefhebber. <3

PPS Gisteren was het World Art Day, maar wij gaan door met vieren: al onze DailyArt Courses kun je nu kopen met 25% korting.