Piet Mondrian - 7 maart 1872 - 1 februari 1944 Piet Mondrian - 7 maart 1872 - 1 februari 1944

Piet Mondrian

7 maart 1872 • 1 februari 1944
  • Neoplasticismo
  • 早期现代主义

Pieter Cornelus (Piet) Mondriaan (1872-1944) is geboren in Amersfoort. Het gezin verhuisde naar Winterswijk toen zijn vader, Pieter Cornelius Mondriaan, benoemd werd tot hoofdonderwijzer aan een plaatselijke lagere school (basisschool). Mondriaan maakte al op jeugdige leeftijd kennis met kunst. Zijn vader was een bevoegde tekenleraar en met zijn oom, Fritz Mondriaan (een leerling van Willem Maris van de Haagse School) schilderde en tekende Piet Mondriaan vaak langs de rivier de Gein.

In 1892 schreef Mondriaan zich in bij de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. Hij had op dat moment al zijn onderwijsakte. Hij begon zijn carrière als leraar aan de lagere school, maar hij beoefende ook de schilderkunst. Het meeste werk van hem uit die periode is naturalistisch of impressionistisch, grotendeels bestaand uit landschappen. Op deze pastorale beelden van zijn geboorteland zien we windmolens, akkers en rivieren. Aanvankelijk schilderde hij in de Nederlandse impressionistische stijl van de Haagse School, maar later gebruikte hij verschillende stijlen en technieken, hetgeen getuigt van zijn zoektocht naar een persoonlijke stijl. Deze schilderijen zijn figuratief en tonen de invloed die verschillende stromingen, waaronder ook het pointilisme en de levendige kleuren van het fauvisme, op Mondriaan hadden.

Mondriaan behoorde tot de stroming en de groep De Stijl, die was opgericht door Theo van Doesburg. Hij ontwikkelde een non-figuratieve aanpak, die hij neoplasticisme noemde. Die bestond uit een wit oppervlak, waarop hij een raster van verticale en horizontale zwarte lijnen en de drie primaire kleuren schilderde. Zijn verhuizing van Nederland naar Parijs in 1911 betekende het begin van een periode van diepaande verandering. Hij maakte kennis met experimenten binnen het kubisme en om zich te kunnen scharen onder de Parijse avant-garde, verwijderde Mondriaan  een 'a' uit de Nederlandse schrijfwijze van zijn naam.

Mondrians kunst was nauw gelieerd aan zijn spirituele en filosofische studies. In 1908 kreeg hij belangstelling voor de theosofische beweging die aan het eind van de 19e eeuw  was geïnitieerd door Helena Petrovna Blavatsky. En in 1909 trad hij toe tot de Nederlandse sectie van de Theosofische Vereniging. Gedurende zijn verblijf in Parijs, werd de invloed van Pablo Picasso's en George Braque's kubistische stijl op het werk van Mondrian al snel zichtbaar. In afwijking van de kubisten, probeerde Mondrian nog steeds zijn schilderwerk in overeenstemming te brengen met zijn spirituele bedoelingen. En vanaf 2013 begon hij zijn kunst en zijn theosofische studies samen te doen gaan in een theorie die zijn definitieve breuk met de figuratieve schilderkunst betekende. Toen Mondrian in 1914 een bezoek bracht aan zijn ouderlijk huis, brak de Eerste Wereldoorlog uit. Hierdoor was hij gedwongen in de oorlogsjaren in Nederland te blijven. In die tijd verbleef hij in de Larense kunstenaarskolonie, waar hij Bart van de Leck en Theo van Doesburg ontmoette. Beide kunstenaars waren toen bezig met hun eigen persoonlijke weg naar de abstractie. Mondrian publiceerde 'De Nieuwe Beelding in de schilderkunst', in 12 afleveringen gedurende 1917-1918. Dit was zijn eerste serieuze poging in geschreven vorm uitdrukking te geven aan zijn artistieke theorie. Toen de oorlog in 1918 voorbij was, keerde Mondrian terug naar Frankrijk, waar hij tot en met 1938 zou blijven. Ondergedompeld in de smelkroes van kunstzinnige vernieuwing, bloeide hij op in een sfeer van intellectuele vrijheid die hem in staat stelde voor de rest van zijn leven een volledig abstracte vorm van kunst te omarmen. In 1938 vertrok hij naar Londen. Twee jaar later verruilde hij Londen voor Manhattan, waar hij tot zijn overlijden zou blijven. Zijn bekendse werk is het onvoltooide schilderij Victory Boogie Woogie (in de collectie van Kunstmuseum Den Haag). Hij stierf op 71-jarige leeftijd en werd begraven op het Cypress Hills Cemetery in Brooklyn, New York.