Szał Uniesień

Koncepcję tego dzieła datuje się na 1989 r. i pobyt Podkowińskiego w Paryżu ale pojawienie się w drugiej połowie 1893 roku kolejnych szkiców olejnych i studiów węglowych było konsekwencją narastającego w życiu artysty dramatu nieodwzajemnionej miłości. W swojej wizji Podkowiński podnosi erotyczną ekstazę do wartości absolutnej, uznając ją, zgodnie z ówczesnym nurtem psychologii, za kosmiczną moc i wyznacznik kondycji ludzkiej. Zabierając się do wykonania ogromnego obrazu, zastosował akademicką metodę szkiców przygotowawczych, które odpowiadają ostatecznej wersji, różniąc się jednak nieznacznie wielkością i kolorystyką. Obraz został pokazany na wystawie 18 marca 1894 roku. Towarzyszyła mu atmosfera sensacji i skandalu. Rankiem 24 kwietnia 1894 roku, 37 dni od otwarcia wystawy i tuż przed jej planowanym zamknięciem, na wystawie pojawił się sam Podkowiński i rozciął obraz nożem. Przyczyny jego działania są niejasne. Być może ten akt profanacji przyczynił się do powstania plotek, że obraz przedstawiał kobietę, do której artysta żywił niespełnione uczucia. Uszkodzenie obrazu i niedługo potem śmierć artysty podsyciły spekulacje, że jego śmierć była samobójstwem. Uzasadnieniem dla tego wyjaśnienia są ślady nacięć na płótnie wskazujące, że atakowany był jedynie wizerunek kobiety. Obiektem uczuć artysty może być Ewa Kotarbińska, którą poznał podczas letniego pobytu w pałacu pod Warszawą. Była brunetką, ale wiadomo, że jej rodzina dostrzegła podobieństwo między nią a kobietą na obrazie i surowo dzieło potępiła. Po śmierci Podkowińskiego obraz został odrestaurowany.