Niewierny Tomasz by  Caravaggio - 1601 - 107 cm × 146 cm  Niewierny Tomasz by  Caravaggio - 1601 - 107 cm × 146 cm

Niewierny Tomasz

olej na płótnie • 107 cm × 146 cm
  • Caravaggio - 29 September 1571 - 18 July? 1610 Caravaggio 1601

Niewierny Tomasz przedstawia moment z Pasji. Opowieść o "Wątpiącym Tomaszu", apostole, który oznajmił, że musi dosłownie włożyć dłoń w rany Jezusa aby uwierzyć w Jego zmartwychwstanie została opisana w Ewangelii Św. Jana (20:29). Jezus powiedział wtedy: «Uwierzyłeś dlatego, ponieważ Mnie ujrzałeś? Błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli».

Kompozycja została wyraźnie ograniczona solidnym romańskim łukiem sformowanym przez cztery postacie ściśnięte ze sobą na ciemnym tle. Scena pozbawiona jest dodatków, nic nie sugeruje w jakim otoczeniu się rozgrywa. Uwaga została skupiona na prawej ręce Św. Tomasza, chwyconej mocno przez dłoń Chrystusa, w chwili kiedy wątpiący ostrożnie bada ranę palcem wskazującym. Co znaczące, dłonie pozostałych apostołów są ukryte, mimo ich wyraźniej ciekawości, nieznacznie tylko lepiej skrywanej niż Tomasza. Wszyscy apostołowie zostali sportretowani jako prości materialiści bez wyobraźni i taktu. Nie kwestionują tożsamości Chrystusa ale są zafascynowani ranami jako namacalnym zjawiskiem - fizycznym dowodem na Jego istnienie w cielesnym świecie ludzi a jednocześnie już do tego świata nienależącego.

Jeśli chodzi o Jezusa, jest raczej pełen zrozumienia i pobłażania niż odrazy dla ich ciekawości. Został sportretowany bez aureoli i innych znamion boskości, chociaż jego wyraźna, atletyczna klatka piersiowa kontrastuje wyraźnie z przygiętą sylwetką Tomasza a Jego twarz wydaje się szlachetniejsza niż twarze apostołów. Niemniej przybywa do nich jako człowiek z krwi i kości, nie bezcielesny duch więc Jego zmartwychwstanie jest rozumiane dosłownie, co czyni je jeszcze cudowniejszym. Przesłaniem jest wiara.

Erica, dziękujemy za zaproponowanie nam tego arcydzieła!