Tipu's Tijger

Dit buitengewone stuk is een voorbeeld van automaten uit de late 18e eeuw. Het werd gebouwd voor Tipu Sultan, de heerser van het koninkrijk Mysore in een tijd dat het leger van de Britse Oost-Indische Compagnie bezig was met de uitbreiding van het Britse rijk in India. Het beeld van de tijger was het embleem van Tipu Sultan en verscheen in zijn paleisversiering en op de uniformen van zijn soldaten, dus het is veelbetekenend dat de tijger die we hier zien bezig is een Europese soldaat aan te vallen en te doden. In 1799 faalde het verzet van Tipu Sultan tegen de Britse aanval en werd hij zowel verslagen als gedood. De inhoud van zijn paleis in Seringapatam werd verdeeld en de tijger werd naar Engeland vervoerd, waar hij sindsdien een voorwerp van nieuwsgierigheid is geweest.

Aan de buitenkant van de tijger zit een opwindbare handgreep die een balg binnenin bedient. Er is een flap die bij het neerlaten een reeks kleine ivoren knoopjes onthult. Wanneer de hendel continu wordt opgewonden, wordt er lucht door een reeks afgestemde, rechtopstaande pijpen geperst die zich in de tijger bevinden en die kunnen worden gezien wanneer de bovenste helft van de tijger wordt opgetild. Net als de toetsen van een pijporgel, regelen de knoppen welke pijp een geluid maakt en het is dus perfect mogelijk om melodieën te spelen op dit ongebruikelijke apparaat.

De automaat maakt ook andere, gruwelijkere geluiden: wanneer het handvat wordt opgewonden, wordt lucht door de keel van de ongelukkige man geduwd, wat zijn kreten nabootst terwijl de tijger aanvalt. Zijn linkerarmmechanisme beweegt zijn hand over en vervolgens weg van zijn mond en creëert een toonhoogte vervorming, met als resultaat een onstoffelijk geluid dat behoorlijk spectraal is. Tegelijkertijd wordt lucht door het hoofd van de tijger geduwd, waardoor een ander geluid in de mix wordt geïntroduceerd dat het grommen van de tijger nabootst. Het heeft een ritmische kwaliteit die een soort betoverend, nachtmerrieachtig beeld creëert waarin de tijger voor altijd aanvalt en de man voor altijd sterft!

Dit geweldige item is te zien in het Victoria & Albert Museum in Londen, Engeland, en ik zou je aanraden om de website te bezoeken als je kunt om de geluiden zelf te horen!

- Sarah

ps. Hier kan je zien hoe dit pijp orgel klinkt (en hoe groot het is!)

Lieve broer van Sarah, fijne verjaardag! :)