Venus

Het schilderij van vandaag presenteren we dankzij het Städel Museum. Genieten :)

Venus is de godin van de liefde en de schoonheid. Als figuur uit de klassieke mythologie kwam ze in de Renaissance weer in de mode. Lucas Cranach de Oude, een vriendin van Martin Luther, maakte verschillende voorstellingen van haar. Het bijzondere aan ons paneeltje is dat de schilder Venus hier op opmerkelijke wijze heeft ontmythologiseerd - ze wordt niet begeleid door de gebruikelijke Cupido, noch is er sprake van een verhalende context.

Op het eerste gezicht zien we alleen een eenvoudige naaktfiguur, maar zelfs zij roept vragen op. Haar waardevolle hedendaagse hoofdtooi en halskettingen zijn aanwijzingen voor een verheven status. Een lid van de aristocratie zou zich echter nooit naakt hebben laten schilderen. Venus slaat een sierlijke pose aan, haar sluier (zo doorzichtig dat hij bijna onzichtbaar is) dient niet in de laatste plaats om de elegante beweging van de armen te vergemakkelijken. Ook de manier waarop Cranach met het licht omgaat is opmerkelijk.

Terwijl de naakte figuur in het licht baadt, zakt de achtergrond achter haar onmiddellijk weg in een kosmische en onverklaarbare duisternis. Tegenwoordig kennen we dergelijke effecten van foto's of toneeldecors. In Cranachs tijd zou het gelezen zijn als een surreële lichtatmosfeer die nauwelijks met een aards wezen geassocieerd zou zijn. Een voorstelling die zo raadselachtig, verleidelijk en intiem is als deze zou waarschijnlijk zijn uitgevoerd voor een privé-kabinet van kunst en curiosa.

P.S. Je kunt het zeven fouten spel met Lucas Cranach hier spelen!