Studentka

„Wystarczy spojrzeć na nią: męski kapelusz, męski płaszcz, brudna spódnica, obdarta sukienka, brązowa czy zielonkawa cera, uniesiony podbródek i niewyraźne oczy pełne bezcelowości i zmęczenia oraz złośliwości i nienawiści…”

Oto jedna z wielu niepochlebnych recenzji tego skandalicznego obrazu, pierwszego przedstawienia studentki Kursów Bestużewa − pierwszego żeńskiego uniwersytetu w Cesarstwie Rosyjskim). A więc spójrzcie. Dziewczyna wychodzi z petersburskiej mgły, starannie ukrywając książkę przed deszczem.

Jej mokre włosy są niestosownie krótkie. Dziewczyna nie ma na sobie gorsetu, turniury, nie ma nawet kwiatów na kapeluszu. Co więcej, jej szeroki skórzany pasek jest też z pewnością męski. Wszystko ukazuje praktyczność i oszczędność czasu. Jedyny jasny element − kołnierzyk − odbija się od białych stron notatek. Pewność jej chodu podkreśla ruch wolnej ręki. Scena dzieje się wieczorem, ponieważ zajęcia zaczynały się o 19:00, a kończyły o 21:00. Dzień poświęcano na zarabianie pieniędzy. Stypendium wówczas nie istniało, a fundusz kursów składał się z niestabilnych datków. Modelką była prawdziwa studentka − Anna Diterikhs − która poślubiła bliskiego przyjaciela Lwa Tołstoja. Malarz jednak chciał przedstawić nie prawdziwą osobę, ale uogólnioną młodą kobietę, której celem była edukacja.

P.S. Ubranie Anny wygląda dosyć postępowo jak na XIX wiek, prawda? Jeśli chodzi o modę, my kochamy lata 20.!