De Anatomische Les van Dr. Nicolaes Tulp by Rembrandt Van Rijn - 1632 - 170 x 270 cm Mauritshuis De Anatomische Les van Dr. Nicolaes Tulp by Rembrandt Van Rijn - 1632 - 170 x 270 cm Mauritshuis

De Anatomische Les van Dr. Nicolaes Tulp

olieverf op canvas • 170 x 270 cm
  • Rembrandt Van Rijn - 15 juli 1606 - 4 october 1669 Rembrandt Van Rijn 1632

Kijk wie we vandaag voor je hebben! Wij zijn erg trots; vandaag kunnen we onze samenwerking met het Mauritshuis in Den Haag aankondigen. Dankzij dit fantastische instituut kunnen we de komende vier zondagen meesterwerken uit hun collectie presenteren. Zoals deze! :)) En deze is superspeciaal, want vandaag is het Rembrandts verjaardag! Als je vandaag het Mauritshuis bezoekt, wordt dit gevierd met een gratis gebakje voor iedere bezoeker en extra rondleidingen door het museum :) En als je dit kunstwerk wilt delen op sociale media, vergeet dan niet #rembrandt toe te voegen :]

De Anatomische Les van Dr. Nicolaes Tulp uit 1632 is een van de meest indrukwekkende werken ooit door Rembrandt (1606-1669) geschilderd. Het was zijn eerste groepsportret en een unieke kans om zijn talent als portretschilder te tonen. Het werk werd besteld door het Amsterdamse chirurgijnsgilde en Dr. Nicolaes Tulp, de praelector anatomiae (voorlezer in de anatomie). Hij had permissie om zo nu en dan een lichaam van een veroordeelde en opgehangen crimineel, te ontleden en hier een anatomieles over te geven. Deze lessen duurde een paar dagen en vonden enkel in de winter plaats, zodat het lijk minder snel zou ontbinden. Om de paar jaar kreeg een schilder de opdracht om deze anatomische demonstraties vast te leggen middels een groepsportret. 

Vergeleken met eerdere groepsportretten, waarop de chirurgijnen wat stijf op een rijtje stonden, was Rembrandts compositie van de heren uitzonderlijk dynamisch en innovatief. Het is het eerste schilderij waarop de praelector daadwerkelijk een lichaam ontleed. Het lijk is diagonaal op het schilderij geplaatst met aan zijn voeten een anatomieboek. Rembrandt portretteerde de chirurgijnen niet in statische rijen, maar rangschikte ze in de vorm van een piramide.  De hoofdrolspeler, Dr. Tulp, moest een prominente plaats krijgen en inderdaad, Tulp (met een zwarte hoed op) domineert de rechterhelft van de scène. Daarnaast is het geen toeval dat er drie handen samenkomen in het midden van de compositie: de hand van het lijk en die van Dr. Tulp, zijn rechterhand tijdens het ontleden en zijn linkerhand gebarend. Toch moest Rembrandt zich wel hebben gerealiseerd dat er beperkingen waren aan zijn artistieke vrijheid.

Eén van deze mannen betaalde niet om zijn portret te laten schilderen: het lijk, Aris Kindt. Deze onverbeterlijke dief werd op 31 januari 1632 in Amsterdam opgehangen en diezelfde dag nog voor ontleding naar het chirurgijnsgilde gebracht.