Berthe Morisot
Op de tweede dag van Women's History Month, besteden we aandacht aan het werk van Berthe Morisot, de impressionistische schilder met haar zeer gedurfde werkwijze. Als we naar haar schilderijen kijken, kunnen we zien hoe ver zij gaat in het toepassen van de impressionistische ideëen over het afbeelden van de wereld. Niet als objectieve weergave van de werkelijkheid, maar gezien door de subjectieve ogen van de kunstenaar. Sommige delen van haar schilderijen zijn geheel abstract. Vandaag is het precies 126 jaar geleden dat zij overleed.
Kijk eens hoe dit portret is geschilderd. We zien duizenden penseelstreken, losjes maar toch beheerst, die ons een gevoel van levendigheid en spontaniteit geven. Tegelijkertijd lijken ze de stemming van het jonge vrouwelijke model over te brengen. Ze is duidelijk opgewonden over het aanstaande bal. Misschien is het wel haar eerste? Misschien wacht er een verliefde galante heer op haar?
Paule Gobillard (1867-1946) was Berthe Morisots nicht. Zij was het oudste van de drie kinderen van Théodore Gobillard en Berthe's zuster, Yves Morisot. Paule en de twee andere kinderen kwamen bij Berthe in huis nadat hun moeder in 1893 was gestorven. Ze woonden daar samen met hun nicht Julie Manet, de dochter van Berthe en Eugène Manet, de broer van Édouard Manet. Grootgebracht in deze bruisende artistieke omgeving, wilde Paule Gobillard, net als haar zuster Jeannie en haar nicht Julie graag zelf ook kunstschilder worden. In dat verlangen werden zij sterk beïnvloed en aangemoedigd door Berthe Morisot. Berthe wist toestemming te krijgen om Paule in juni 1886, onder begeleiding, kopieën te laten maken van schilderijen in het Louvre. En ze regelde voor haar dat ze lessen mocht volgen bij Henri Gervex aan de Académie Valentino. Jeannie trouwde met de schrijver Paul Valérien (1871-1945) en haar nicht Julie trad in het huwelijk met de schilder Ernest Rouart (1874-1942), zoon van de ingenieur, verzamelaar en schilder Henri Rouart (1833-1912). Maar Paule bleef vrijgezel. Zij wijdde haar leven aan de schilderkunst. Zij exposeerde haar werk regelmatig in de Salon des Indépendants van 1894 tot 1912 en in de Salon d'Automne tot haar overlijden in 1946.
Toen Morisot dit portret schilderde in 1887, had zij al naam gemaakt als een van de coryfeeën van het impressionisme. Zij was de enige vrouwelijke schilder die haar werk mocht tentoonstellen op de eerste tentoonstelling van de impressionisten in 1874. Morisot nam deel aan alle exposities van de impressionisten tot en met de laatste in 1886 (met uitzondering van die in 1879, wegens de geboorte van haar dochter Julie in 1878).
Als je meer wilt weten over de betekenis van Morisot voor de geschiedenis van het impressionisme, kijk dan eens naar onze Mega cursus over het Franse impressionisme.
PS Hier is een van mijn meest geliefde schilderijen van Morisot, Vrouw die haar toilet maakt, een echt juweeltje, kijk maar eens.