Dood en het Meisje

De lange, stijgende curve van de rug van de man lijkt het idee na te bootsen van de opwaartse stijging van een grote geologische formatie. Die rug is de wereld in zijn oerbouw. De twee, volkomen verbonden en één in hun eenzaamheid met elkaar, zweven boven die heuvels, op die gerimpelde witte stof, alsof dit een droom is van wat er met hen gebeurt. Is dit een tragisch vasthouden aan de enige zekerheid van het leven: de dood? Het schilderij doet ons ook denken aan de omstandigheden van Schiele's eigen leven op dit moment. Hij staat aan de vooravond van de dienstplicht. Misschien wordt de sfeer van dit schilderij dan bezoedeld en geïnformeerd door de gedachte dat hij in de armen van de dood wordt weggejaagd. Hij heeft ook net tussen twee vrouwen in zijn leven gekozen, met grote ongevoeligheid. Met de ene is hij getrouwd, van de andere, een al lang bestaand model, heeft hij afstand gedaan. Er hangt dan ook een enorme spanning over al dat vastklampen en splijten. De figuren zelf zijn pure, gedistilleerde essentie van Schiele: die ietwat ongemakkelijke botheid; de taps toelopende vingers. De menselijke botten van Schiele hebben vaak de neiging er twijgachtig, overstrekt en vaak zelfs slecht gemonteerd uit te zien, alsof ze plotseling uit elkaar zouden kunnen vallen door de machtige klap van Gods handen. Er is vaak een vreemd wringend en kronkelend over de manier waarop de ene mens zich tot de andere verhoudt, alsof er nooit iets geregeld zal worden. Hij was vaak geneigd om mensen in paren te schilderen of te tekenen, als reptielen om en door elkaar heen kronkelend. Na zijn huwelijk begon zijn portret rustiger, serener, minder gekweld te lijken, het menselijk lichaam zelf een veel gezonder onderwerp, minder vasthoudend aan het leven als aan de spar van een boot in het midden van de oceaan. Niet zo hier. De omhelzing is hier vreemd onbevredigend: afstoting en omhelzing in één. Misschien is het eerder een kwestie van noodzaak dan van verlangen. Niemand kan de claims van de dood overleven. Kijk aan het einde naar de datum - het is 1915, Eerste Wereldoorlog is aan de gang. Nou, fijn weekend!

ps. Schiele werd voorgesteld door Stefan (proost voor jou en je vriendin!).